Đardioza kod mačaka

Odgovara:
Bojana Vučetić Čovilo, dr. vet. med.
Pet centar, Bulevar M. Milankovića 1v, Beograd

P: Nakon mikroskopskog pregleda fecesa, veterinar mi je rekao da mačke imaju ciste đardije. Pošto su od orvazila povratile, nastavila sam da im dajem febendazol 3 dana. Međutim, na ponovnom pregledu mi je rečeno da su paraziti i dalje tu. Da li postoji još neka terapija koja ne podrazumeva orvazil? Jedna maca ima oko godinu dana i oko 4-5 kg, a druga ima 5 meseci i 3,5 kg. Hvala unapred! Zvezdana
O: Đardioza (Giardiosis) je parazitsko oboljenje životinja i ljudi prouzrokovano protozoama, flagelatama Giardia lamblia s. intestinalis, s. duodenalis, koja parazitira u tankom crevu većine domaćina. Klasifikovana je u grupe označene od A do G. Kod mačaka je najčešće izolovana grupa F, kod pasa C i D, dok su ljudi najčešće inficirani grupama A i V, ali se one mogu, mada znatno ređe naći i kod mačaka i pasa. Zbog toga je opravdano svrsavanje bolesti u grupu zoonoza (oboljenja koja se mogu preneti sa životinja na ljude i obrnuto).

Prenosi se direktno zagađenom hranom, vodom i fecesom zaraženih životinja. Ciste uzročnika su jako otporne i mogu da prežive nekoliko meseci u spoljašnjoj sredini, tako da su kontaminirana hrana i voda mesecima potencijalni izvor zaraze. Fecesom se ciste izlučuju u spoljašnju sredinu i time kontaminiraju površinski sloj zemljišta i površinske vode. Njuškanjem i lizanjem zemljišta, pijenjem vode iz bara, jezera i slično, kućni ljubimci se inficiraju, tako da sve mačke i psi koji izlaze van kuće su potencijalno ugroženi.

Infekcija odraslih mačaka i pasa je obično subklinička i protiče bez jače izraženih simptoma, ali se oboljenje može ispoljiti i u akutnom i hroničnom toku. U većini slučajeva se samo povremeno pojavljuju prolivi koji su ograničenog trajanja, međutim kod mlađih jedinki, infekcija često dovodi do izražene kliničke slike koja se ispoljava učestalim prolivom, često sa primesama sluzi u kojoj se i golim okom mogu uočiti tragovi veće ili manje količine krvi. U akutnoj slici često je i povraćanje i poremećajem opšteg stanja, sa apatijom, smanjenim apetitom ili potpunim odsustvom apetita.

Tačnu dijagnozu đardioze je moguće postaviti jedino pregledom uzoraka fecesa ili uzimanjem brisa direktno iz rektuma i njihovim pregledom klasičnim laboratorijskim, odnosno parazitološkim metodama ili primenom ambulantnih ''brzih'' testova. Dijagnozu je teško postaviti, jer ciste ne moraju uvek biti prisutne u uzorcima fecesa, pa je ponekad potrebno ponoviti uzorkovanje i analizu. Preporučuje se prikupljanje tri uzastopne stolice i analiza zbirnog uzorka.

Terapija je specifična i uspešna, ali zahteva strpljenje, upornost i saradnju sa veterinarom. Moguće su ponovne infekcije parazitom, naročito u odgajivačnicama i azilima za životinje, odnosno sredinama sa većim brojem životinja, naročito gde higijenski uslovi nisu najbolji. Da bi sprovedena tepapija bila uspešna i potpuna, neophodno je i temeljno dezinfikovati prostor u kome životinje borave, redovno čišćenje i pranje posuda za hranu i vodu, kao i redovno uklanjanje izmeta. Postoji preporuka da se životinje na početku i na kraju terapije okupaju, sa ciljem da se uklone eventualni ostaci izmeta sa cistama sa krzna životinje i time smanji mogućnost ponovne infekcije.

Postoji više protokola lečenja u kojima su uključeni lekovi koji su registrovani na našem tržištu i koji se sprovede na osnovu procene veterinara. Npr. jedan od protokola uključuje fenbendazol 1 h dnevno u dozi od 50 mg/kg, 5 dana uzastopno. U našim apotekama u ponudi je PanacurTM Granules, koji kao aktivnu materiju ima upravo fenbendazol.